Skafoid Kırığı Nedir?
Skafoid kırığı, elin bilek bölgesinde yer alan skafoid kemiğinin darbelere bağlı olarak hasar görmesidir. Kemiğin kırılması, baş parmak kullanımını ve bilek hareketlerini ciddi şekilde etkiler. Skafoid kırığı yorumlar incelendiğinde, en geç iyileşen kırık türlerinden birisi olarak bilinir. Hareketli bir bölgede yer alması, parmak hareketlerine ve bilek hareketlerine bağlı olarak kemiğin kaynama sürecini etkiler. Skafoid kemiği diğer bir ismi ile karpal naviküler olarak da bilinir.
Kırık, kemiğin tek bir kısmında ya da tamamında meydana gelebilir. Bilek bölgesinde bazı bağlar vardır. Bu bağların kopması nedeni ile de skafoid kemiğinin kırılma ihtimali söz konusudur. Bu kırık nedeni ile kişiler uzun bir süre bileklerini hareket ettiremeyebilir.
Skafoid kırığı, kan dolaşımının yavaşlamasına neden olabilir. Bu kemiğin kırılması halinde, kemiğin kaynama süresi diğer kırık türlerine kıyasla çok daha uzun sürebilir. Bu bölgede kırık oluşması nedeni ile bilek bölgesinde artroz, yani kireçlenme problemi meydana gelebilir. Genellikle yaralanmalara bağlı olarak bölgede kırık oluşumu meydana gelir. Skafoid kırığı, bazı belirtiler ile birlikte ortaya çıkar.
Skafoid Kırığı Neden Olur?
Skafoid kırığı genellikle baş parmak bölgesinin üzerine düşülmesi ile ortaya çıkar. Yürüyüş yaparken dahi herhangi bir şeye takılarak yere düşülebilir. Kişi kafa bölgesini korumak için elini ya da kolunu kafasının altına koyma refleksine sahiptir. Böylelikle baş parmak bölgesi, kol ile yer arasında kalarak kırılabilir.
Skafoid kırığı nedenleri şöyle sıralanabilir:
Baş parmak bölgesinin üzerine düşülmesi
Spor aletlerinin parmağın üzerine düşmesi
Bilek bölgesinde bağların kopması
Baş parmak veya bilek bölgesine ağır darbe alınması
Skafoid kemik kırığı, spor nedeni ile de meydana gelebilir. Bazı spor aletlerinin hatalı kullanımına bağlı olarak, parmak ya da bilek bölgesi zarar görebilir. Ağır spor aletlerine parmağın sıkışması ya da dambıl gibi spor aletlerinin parmağın üzerine düşme riski vardır. Bu durumda kırılmalar meydana gelir. Spor hareketleri esnasında da bazı denge kayıpları meydana gelebilir. Bu nedenle de düşüş yaşanarak, kemiğin kırılması mümkündür.
El bileği skafoid kırığı, bilek bölgesinde bulunan bağın kopmasına bağlı olarak da kırılabilir. Aynı zamanda futbol ya da basketbol gibi spor dallarında da bu bölgede kırıklar meydana gelebilir. Top darbesine bağlı olarak kemikte kırılmalar görülebilir. Motosiklet kullanan kişilerde de bu kırığın oluşma riski yüksektir. Motosiklet kazalarında kişiler direkt olarak yere düşer. Yaşanan kaza ve alınan darbe nedeni ile bölgesel kırıklar oluşabilir. Araba ya da toplu taşıma araçları ile gerçekleşen trafik kazalarında da skafoid kemiğinin kırılması mümkündür.
Bunların haricinde ise baş parmak ya da bilek bölgesine direkt olarak darbe alınması halinde kemik kırılır. Özellikle dövüş sporlarında el bölgesinde yer alan birçok kemiğin kırılma riski vardır. Dövüş sporlarında kişinin hangi elini kullandığı önemlidir. Sağ elini aktif olan kişilerde sağ el skafoid kırığı meydana gelebilir.
Skafoid Kırığı Belirtileri Nelerdir?
Bilek ya da baş parmak ağrısının ortalama bir haftadan uzun sürmesi, skafoid kırığı oluşumunun en temel belirtisi olarak bilinir.
El naviküler skafoid kemik kırığı belirtileri arasında şu maddeler yer alır;
Bilek ağrısı
El baş parmak bölgesinde ağrı
Hareket kısıtlılığı
Bölgesel şişlik
Kırık bölgede morarma
Bilek kısmında hassasiyet
Elin kavrama yetisini kaybetmesi (bardak tutamama vb.)
Skafoid kırığı meydana geldiğinde bazı belirtiler görülür. Bu belirtiler neticesinde kişinin parmak ya da bilek kısmında bir hasar olduğu anlaşılır. Kırık olduğu zaman kişinin bunu fark etmesi mümkündür. Günümüzde bilinen bir yanılgı söz konusudur. Bir kırık meydana geldiğinde acı ya da ağrı hissi olduğu için bu durumun çabuk fark edileceği düşünülür. Fakat bazı kişilerde kırık oluşumu meydana geldiğinde herhangi bir ağrı ya da acı hissi görülmeyebilir. Kişi kırık oluşumunu çok geç fark edebilir.
Skafoid Kırığı Teşhisi
Skafoid kırığının net bir şekilde teşhis edilebilmesi için kişilerin öncelikle fiziki muayeneden geçmesi gerekir.
Fiziki muayene sonrasında ise röntgen çekimi gerçekleştirilir. Fakat el bölgesinde yer alan kemikler, diğer bölgelerdeki kemiklere kıyasla daha küçük bir yapıdadır. Bu bölgede meydana gelen kemik kırıklarının, röntgen çekiminde görülmeme ihtimali söz konusudur. Bu gibi durumlarda ise manyetik rezonans (MR) görüntüleme tekniğine başvurulması mümkündür. Emar çekimi, daha net sonuçlar elde edilmesine imkan sunar.
Böylelikle hem kemikte kırık olup olmadığı hem de yumuşak doku zedelenmesi gibi problemler olup olmadığı görülür. Kırığın şekli, boyutu ve kaç parça olarak kırıldığı ortaya çıkar. Gerekli durumlarda ise kişiden kemik sintigrafisi talep edilir. Manyetik rezonans (MR) görüntüleme ve kemik sintigrafisi sonuçları doğrultusunda ise kişinin tedavi sürecine başlanır.
Skafoid Kırığı Tedavisi
Skafoid kırığı tedavisi, iki farklı şekilde gerçekleşir. İlk seçenek alçı tedavisi olarak bilinir. Kişinin kırılan parmağı ya da bilek bölgesi alçıya alınır. Böylelikle bölgenin hareket etmesi önlenir. Kemiğin hareket etmemesi ile birlikte kaynama süreci başlar. Alçı işlemi, kırığın ilk gerçekleştiği süreçte etkilidir. Aynı zamanda kırılmaya bağlı olarak kişinin kan dolaşımında herhangi bir problem meydana gelebilir. Kan dolaşımı problemi olması halinde ise alçı yöntemine başvurulması önerilmez. Evde meydana gelen kazalar nedeni ile de kırılma meydana gelebilir. Bu gibi durumlarda kişi hastaneye gidemeyecek durumda ise evde alçı uygulaması hizmeti başvurusunda bulunabilir.
Diğer bir tedavi yöntemi ise cerrahi müdahaledir. Kırık oluşumunun üzerinden birkaç hafta geçmesi halinde, alçı işlemi yerine cerrahi müdahale gerekir. Kişinin kan dolaşımında problem varsa ya da kemikte kaynama meydana gelmemişse de yine cerrahi müdahale önerilir. Kemiğin yerinden oynaması nedeni ile de alçı yerine cerrahi müdahale tercih edilir.
Bu süreçte skafoid kırığı fizik tedavisi önerilir. Böylelikle kişilerin parmak ve bilek yapısının daha hızlı iyileşmesi hedeflenir. Aynı zamanda fizik tedavi sayesinde bölgenin eski hareket yetisini tekrar kazanması sağlanır. Ağrı kesici ilaçlar ya da bazı iltihap oluşumunu önleyici ilaç türleri, doktorlar tarafından hastalara reçete edilebilir. Tedavi sonrasında ise atel kullanımı gerekli olabilir.
Skafoid Kırığı Ameliyatı Kaç Saat Sürer?
Skafoid kırığı ameliyatı, ortalama olarak 45 dakika sürer. Kırığın durumuna göre bu süreçte değişiklikler meydana gelir ancak en az yarım saat sürmesi normaldir. Fakat kırık şiddetli ise ve kemik farklı yere doğru kaymışsa bu süre 1 saate kadar uzayabilir. Kısaca belirtmek gerekir ise ameliyat süresi duruma göre değişir.
Skafoid Kırığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Skafoid kırığı tedavi edilmezse, kırılan kemik kaynamaz. Bu durum estetik problemlere de neden olabilir. Parmak yamuk bir görünüme sahip olabilir. Bu durum bilek bölgesinde de meydana gelebilir. Fakat estetik problemler haricinde farklı rahatsızlıklar da meydana gelir. Kemik uçlarının birbiri ile temasının kesilmesi halinde, el hareket ettikçe ağrı hissi meydana gelir. Kişi günlük işlerini dahi yapmakta zorluk çekebilir.
Kırığın tedavi edilmemesine bağlı olarak kan dolaşımı problemleri meydana gelir. Bu kan dolaşımı problemleri nedeni ise kemik çürümesi yani avasküler nekroz ortaya çıkar. Bir süre sonra kemik işlevini yitirmeye başlar. Kemiğin tedavi edilmemesi, elde bulunan diğer kemikleri de etkilemeye başlar.
Kırık tedavisi gerçekleşmediğinde, el ya da bilek kireçlenmesi ortaya çıkar. Bilekte güç kaybı görülür. Hareket kısıtlılığı meydana gelir. El hareket ettikçe kırık olan bölgeden ses gelebilir. Aynı zamanda kronik ağrı oluşumu da bu süreçte görülür. Skafoid kırığı ateli kullanımı ile ağrı hissi hafifletilebilir fakat problem tamamen ortadan kalkmaz.
Skafoid kırığı ameliyatı sonrası iyileşme süresi nedir?
Skafoid kırığı ameliyatı iyileşme süresi değişkenlik gösterir. Ameliyat sonrasında kişinin kırık bölgeyi fazla zorlamaması gerekir. Ameliyat sonrasında kişinin sağlığına ekstra dikkat etmesi gerekir. Ağır kaldırmaktan kaçınılmalıdır. Böylelikle kırığın iyileşme süreci daha da kısa bir hale gelir.
Skafoid kırığı kaç günde iyileşir?
Skafoid kırığı alçı sonrası iyileşme süresi 6 ila 12 hafta arasındadır. Fakat bu sürenin uzama ihtimali söz konusudur. Ameliyat sonrasında ise ortalama 8 haftalık bir süreçte iyileşme görülür. Kırığın kaç günde iyileşeceği, tedavinin türüne ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak uzayabilir ya da kısalabilir.
Skafoid kırığı sonrası spor yapmaya devam edilebilir mi?
Skafoid kırığı sonrası spor hayatına bir süre ara verilmesi gerekir. Kırık tam olarak iyileşmeden spor yapılmamalıdır. Fakat kişi kırık olmayan elini aktif olarak kullanıyorsa kısa bir süre içerisinde spor hayatına tekrar dönebilir. Profesyonel sporcularda bu kırık türünün meydana gelmesi halinde, kişinin daha hızlı bir şekilde spor hayatına dönebilmesi için ameliyat ile tedavi gerçekleştirilir.
Skafoid kırığı kaynama süresi nedir?
Skafoid kırığı kaynama süresi, tedavi türüne göre değişebilir. Cerrahi müdahale ile tedavi edilen kırıklar daha kısa süre içerisinde iyileşme gösterebilir. Fakat alçı kullanımı ile tedavi gerçekleşmiş ise süreç uzayabilir.
Skafoid kırığı ameliyat olmazsa ne olur?
Kırık, alçı ile tedavi edilebilir. Bazı durumlarda ameliyat gerekli olabilir. Fakat kişinin ameliyat olmaması halinde, kırık olan bölge işlevini tamamen yitirebilir.
Skafoid kırığı ameliyatı sonrası ağrılar olması normal mi?
Evet, ameliyat sonrası ağrı olması normal bir durumdur. Ameliyat sonrasında bir süre kişilerde ağrı hissi meydana gelebilir. Ameliyattan sonra genellikle hastalara ağrı kesici ilaçlar reçete edilir.
Skafoid kırığı ameliyatı sonrası fizik tedavi hareketleri nelerdir?
Fizik tedavinin ilk aşamasında parmak hareketleri yaptırılır. Baş parmak yavaş yavaş hareket ettirilir. Daha sonra diğer parmak uçlarına temas ettirilmesi sağlanır. İlerleyen süreçte ise bileğin hareket kabiliyetinin geri kazandırılması hedeflenir. El havaya kaldırılır ve bilek öne - arkaya ya da sağa - sola çevrilir.
Kaynak:Medicalpark