Ayak tabanlarında genellikle kavis vardır. Fakat bazı kişilerde bu kavis görülmeyebilir. Düztaban oluşumu sağlık açısından zararlı bir durum olarak değerlendirilir. Kişide yürüme problemlerine yol açabilir. Bu durum farklı alanlarda da değerlendirilir.
Psikolojik ve spiritüel alanda da düz taban ayak probleminin neden olduğuna dair farklı bilgiler bulunur. Alternatif tıp alanında bu durumun, kişinin annesini sürekli olarak yanında istemesi hissi ile bağdaştırılır. Bu bilginin herhangi bir kesinliği yoktur. Batıl inanç olarak değerlendirilmesi mümkündür. Fakat yapılan bazı psikolojik araştırmalarda düztaban olan kişilerin, annesine çok bağlı olduğu ve anneden uzak kalmak istenmediği ortaya çıkar.
Düz taban genetik bir durum olarak da değerlendirilebilir. Kişilerde doğuştan düz taban problemi olabilir. Kişinin aile bireylerinde böyle bir problem olması, düztaban oluşum ihtimalini artırır. Bazı durumlarda ise düztaban oluşumu sonradan ortaya çıkabilir.
Giyilen ayakkabılar dahi kişinin ayak tabanında şekil bozukluğuna neden olabilir.
Ayağı rahatsız eden ve kalitesiz ayakkabılar, kişinin ayaklarına hasar verir. Ayakta oluşan travma düztaban problemine neden olabilir. Aynı zamanda tırnak mantarı oluşumu da bu nedenle ortaya çıkabilir. Kişilerin parmaklarında yamulmalar meydana gelebilir. Düztaban oluşumu, kişinin ayak bileklerine de zarar verebilir ve bacaklarda güçsüzlüğe neden olabilir. Düztaban probleminin, bilinen farklı türleri de vardır.
Düztabanlık Belirtileri Nelerdir?
Düztaban belirtileri genellikle görüntü olarak da anlaşılır şekilde ortaya çıkar. Kişinin ayak tabanında kavis olmaması ve tabanın dümdüz olması, düztaban belirtisinin en belirleyici özelliği olarak kabul edilir. Düztaban belirtileri arasında şu maddeler yer alır;
Ayağın yere dümdüz bir şekilde basması
Ayak ağrısı
Ayak bileklerinde ağrı
Yürüme problemleri
Duruş bozukluğu
Uzun süre ayakta duramama
Topuk ağrısı
Yürürken ayak içe ya da dışa basar
Bel ağrısı
Ayakta hassasiyet
Diz ağrısı
Ayak şişliği
Kalça ağrısı
Düztaban problemi yaşayan kişiler uzun süre ayakta durduklarında, ayak ağrısı ortaya çıkar. Ayak bileklerinde de ağrı hissi meydana gelir. İlerleyen süreçlerde ise ortaya çıkan bu ağrı daha şiddetli bir hale gelir. Bu nedenle de yürüyüş bozuklukları ve içe basarak yürüme gibi durumlar meydana gelir.
Düztabanlık Neden Olur?
Düz taban ayak problemi genetik olarak ortaya çıkabilir. Doğuştan böyle bir problemin olması mümkündür. Bu durum sonradan da ortaya çıkabilir. Kişinin ayak kaslarının zayıflaması halinde, ayak tabanında düzleşme süreci başlayabilir. Ayak bölgesinde bulunan bağlarda zayıflaması olması halinde de düztabanlık meydana gelebilir. Düztaban oluşum nedenleri şu şekildedir;
Serebral palsi
Yaşlılık dönemi
Obezitehastalığı
Aşırı kilo alımı (ayak bilekleri, kişinin ağırlığını taşıyamaz)
Ayak bileği kırığı
Gebelik (hamilelik) dönemi
Ayak bileği burkulması
Rahatsız eden ve ayağa uygun olmayan ayakkabıların giyilmesi
Tendon kopması
Sinir hastalıkları
Kas hastalıkları
Romatizmal hastalıklar
Enfeksiyon hastalıkları
İltihabi hastalıklar
Düztabanlık (Pes Planus) Tanı Süreci
Düztaban problemi için tanı sürecinde, belirtiler oldukça önemlidir. Kişinin ayak şekli sayesinde tanı konulması çok daha kolay bir hale gelir. Ayak tabanı dümdüz bir yapıya sahipse ve ayak çukuru yoksa kişiye düztaban tanısı konulabilir. Fakat sonradan ortaya çıkan düztabanlık probleminde, ayak çukuru yavaş yavaş düzleşmeye başlar. Bu düzleşme sürecinde kişide şiddetli ağrılar meydana gelebilir. Bu ağrılar ile doktora başvurulması halinde düz taban ayak röntgeni çekilir. Böylelikle ayağın yapısı hakkında bilgi sahibi olunması mümkün hale gelir.
Fiziki muayene esnasında kişinin aile sağlık öyküsü de değerlendirilir. Gerekli durumlarda genetik tanı testleri ile de kişide genetik olarak düztaban problemi olma ihtimali kontrol edilir. Spor yaparken kişinin ayak bileklerinde ya da ayak tabanında herhangi bir problem olup olmadığı da değerlendirilir. Ağrı hissinin yürüdükçe artıp artmadığı ve ayakkabıların ne kadar sürede aşındığı da hastalara sorulabilecek olan sorular arasında yer alır.
Fiziki muayene esnasında kişilerin ayak parmak uçlarına ağırlık vermesi talep edilir. Böylelikle ayak tabanındaki düzlük, parmak ucuna kalkınca kavisleşme var mı yok mu bakılır. Bazı durumlarda esnek düztabanlık problemi görülebilir. Bu durumda kişi ayağını esnettiğinde kavis oluşabilir fakat yere basıldığında ayak tamamen dümdüz hale gelebilir.
Ayak izi kontrolü de düztabanlık tanı yöntemlerinden birisi olarak bilinir. Kişiler ıslak ayak ile bir kağıda basar. Ayak izi dümdüz mü yoksa orta kısımda boşluk var mı incelenir. Yürüme analizi yapılır. Bilgisayarlı görüntüleme tekniklerine başvurarak da kişiye kesin tanı konulur.
Düztabanlık Tedavi Süreci: Düztaban Ayak Nasıl Düzelir?
Kişiye düztaban tanısı konulmuş ise tedavi sürecine başlanması gerekir. Düztaban problemi, kişinin yürümesini zorlaştırabilir ve ayak bileklerinde kronik ağrı oluşumuna neden olur. Düz taban tedavisi için ilk olarak ayakkabı değişikliği yapılması önerilir. Kişilerin normalde giymekte olduğu ayakkabılar, düztabanlık sürecini tetikler. Bu nedenle de düztaban ayakkabısı kullanımı önerilir. Özel olarak hazırlanan bu ayakkabılar, kişinin ayağına uygun olacak şekildedir ve ayak tabanında kavis oluşmasına katkı sağlar.
Ortopedik tabanlık kullanımı ile de kişinin ayağında kavis oluşması mümkündür. Ayakkabıların içerisine yerleştirilen bu tabanlıkların ise uzun süre kullanılması gerekir. Düztaban oluşumunun ortadan kalkması uzun zaman alabilir. Bu süreçte kişilere fizik tedavi önerilir. Fizik tedavi sürecinde düz taban egzersizleri yaptırılır. Böylelikle taban bölgesi esneklik kazanır ve bilekte oluşan ağrılar hafifler.
Tedavi sürecinde kişinin vücut kitle indeksi hesaplanır. Aşırı kilo problemi olan kişiler ve obezite hastaları genellikle diyetisyene yönlendirilir. Sağlıklı beslenme sürecine geçiş yapılması önerilir. Obezite hastalığı için egzersiz ve diyet yeterli olmayabilir. Bu gibi durumlarda da kişilere tüp mide ameliyatı önerilebilir.
Düztabanlık problemi şiddetli belirtilere sebep oluyorsa son çare olarak cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahale sayesinde kişinin ayak kemeri hizalanır. Tendon problemleri söz konusu ise tendon bağlanması sağlanır.
Çocuklarda Düztabanlık
Çocuklarda düz taban problemi genellikle genetik olarak ortaya çıkan bir durumdur. Fakat doğuştan gelen bir durum değilse çocukların farklı sağlık problemlerinin olup olmadığı incelenir. Ayakta kırılma meydana gelmişse düz taban problemi ortaya çıkabilir. Çocukluk döneminde fark edilen düztabanlık probleminin erkenden tedavi edilmesi, kişinin ilerde daha fazla problem yaşamasını önler. Duruş bozuklukları ve yürüme problemleri ortaya çıkmadan, düztaban problemi ortadan kaldırılabilir.
Düztaban Dereceleri Neler?
Düz taban dereceleri, belirtilerin şiddetine göre değişkenlik gösterir. Bu dereceler; hafif, orta ve şiddetli olmak üzere üç farklı şekilde değerlendirilir. Hafif şekilde görülen düztaban probleminde, taban tamamen düzleşmemiştir ve ağrı hissi oluşmaya başlamamış olabilir. Orta derecede ise ayak düzleşmesi %50 oranında gerçekleşir. Ağrılar ortaya çıkmaya başlar.
Şiddetli süreçte ise ayak tabanı dümdüzdür ve ağrılar şiddetli bir şekilde ortaya çıkar. Düz taban askere gider mi gibi sorulara; düztabanlık, farklı derecelerde seyreden bir problemdir. Şiddetli seviyede düztabanlık problemi yaşayan kişilerin askere gitmeme ihtimalleri söz konusudur, yanıtını vermek mümkündür.
Düz taban engel oranı bu süreçte belirlenir. Düz taban oluşumunun şiddetine göre engel oranı değişkenlik gösterir. Hafif ve orta seviyede seyreden düz taban probleminde, kişilerde herhangi bir engel oranı söz konusu değildir. Şiddetli olarak ortaya çıkan düz taban probleminde ise kişinin belirtilerine bağlı olarak %10 ila %20 engellilik oranı vardır.
Düztaban Egzersizleri Neler?
Düztaban egzersizlerinde genellikle parmak uçları ile havlu çekip itme yer alır. Kişi oturarak ya da ayaktayken ayak parmak uçları ile bir havluyu tutar. Tuttuğu havluyu ise ileri iter ve sonra tekrar geri çeker. Daha sonrasında ise parmak uçlarında yükselme ile ayak esnemesi sağlanır. Ayağın altına tenis topu ya da tenis topu şeklinde bir ürün yerleştirilir. Kişi oturur ve ayağının altındaki topu ileri geri iter. Baldır germe ve topukta yürüme gibi egzersizler de bu süreçte uygulanır.
Sıkça Sorulan Sorular
Düz taban için ayakkabı seçimi nasıl olmalı?
Düz taban problemi olan kişilerin, ortopedik ayakkabılar kullanması gerekir. Ayakkabıya uygun olacak şekilde ortopedik tabanlıkların kullanımı da mümkündür. Doktorların hastalara önerdikleri bazı ayakkabı çeşitleri vardır. Ayağı sıkmayan ve rahat bir ayakkabı giyilmelidir.
Düztabanlık tedavisi var mı?
Düztabanlık probleminin tedavisi vardır. Yaşam tarzı değişiklikleri ve egzersizler ile bu durum ortadan kalkabilir. Şiddetli düztaban problemi görülmesi halinde ise cerrahi müdahale gerekli olabilir.
Düz taban sonradan olur mu?
Evet, düz taban sonradan olabilir. Hatalı ayakkabı tercihleri, fazla kilo ve ayak kırılmaları gibi problemlere bağlı olarak düz taban oluşumu meydana gelebilir. Tendon kopması nedeni ile de kişilerde düztaban oluşumu görülebilir.
Düz taban egzersizle düzelir mi?
Düz taban problemi bazı egzersizlerin düzenli olarak yapılması ile düzelebilir. Fizik tedavi sürecinde önerilen egzersizler ile tabanda çukurlaşma meydana gelebilir. Fakat bu egzersizlerin sürekli olarak yapılması ve düzenli olarak doktor kontrolüne gidilmesi gerekir.
Düz taban olmanın zararları nelerdir?
Düz taban olmanın zararları arasında yürüme bozuklukları yer alır. Kişi içe ya da dışa basarak yürümeye başlar. Şiddetli bilek ağrıları meydana gelir. Kişiler uzun süre ayakta duramaz hale gelir.
Düztabanlık için hangi doktora gidilir?
Düztaban problemi olan kişiler, ortopedi doktorlarından randevu alabilir. Ayak sağlığı uzmanlarına da bu süreçte başvurulması mümkündür. Fakat ayak sağlığı uzmanlarının kişileri tedavi etmesi mümkün değildir. Kişinin ayak yapısına göre ortopedik tabanlık hazırlayarak tedavi sürecine katkı sağlarlar.
Kaynak:Medicalpark